گواهی پایان کار ساختمان؛ همه آنچه باید بدانید
گواهی پایان کار ساختمان یکی از مهم‌ترین اسناد در حوزه ساخت‌وساز است که بدون آن هیچ ملکی نمی‌تواند سند رسمی بگیرد یا معامله شود. شهرداری پس از بررسی مطابقت ساختمان ساخته‌شده با پروانه و نقشه مصوب، این گواهی را صادر می‌کند.
در این مطلب، به‌طور جامع به تعریف، مراحل دریافت، مدارک لازم، هزینه‌ها، وضعیت املاک قدیمی و نکات حقوقی پایان کار پرداخته‌ایم.
پایان کار ساختمان چیست؟
پایان کار در واقع تأییدیه شهرداری است مبنی بر اینکه ساختمان مطابق پروانه و اصول شهرسازی و معماری ساخته شده است. بر اساس قوانین بدون این گواهی، هیچ نقل و انتقالی در دفاتر اسناد رسمی انجام نمی‌شود.
پایان کار شرط دریافت وام مسکن، سند رسمی و استفاده از خدمات شهری مثل برق، آب، گاز و تلفن است.
چرا اخذ پایان کار الزامی است؟
دلایل الزام به اخذ این گواهی عبارتند از:
شرط صدور سند مالکیت طبق تبصره ۸ ماده ۱۰۰ قانون شهرداری‌ها.
الزام دفاتر اسناد رسمی به رؤیت پایان کار پیش از معامله.
ضرورت اتصال انشعابات آب، برق، گاز و خدمات شهری.
شرط صدور پروانه فعالیت برای کسب‌وکارها.
صدور بیمه‌نامه برای ساختمان‌های نوساز.
مراحل دریافت پایان کار ساختمان
فرآیند دریافت پایان کار را می‌توان در سه بخش خلاصه کرد:
تشکیل پرونده و ثبت درخواست
تکمیل فرم پایان کار توسط مهندس ناظر.
پرداخت عوارض نوسازی (در صورت نوسازی).
تحویل سند مالکیت رسمی.
بازدید و بررسی شهرداری
بازدید کارشناس فنی از ملک.
بررسی گزارش ناظر و مقایسه با پروانه ساخت.
در صورت تخلف، ارجاع به کمیسیون ماده ۱۰۰.
صدور گواهی پایان کار
پرداخت عوارض باقی‌مانده.
تهیه پیش‌نویس و تکمیل برگ پایان کار.
امضای نهایی توسط معاون شهرسازی و معماری یا شهردار منطقه.
مدارک مورد نیاز
فرم درخواست پایان کار + گزارش ناظر.
سند مالکیت + کارت ملی و شناسنامه مالک.
پروانه ساخت و نقشه‌های تأییدشده.
فیش عوارض نوسازی و حق‌الزحمه بازدید کارشناس.
گواهی عدم خلاف یا رسید پرداخت جریمه تخلفات.
مدارک انحصار وراثت (در صورت فوت مالک).
هزینه پایان کار ساختمان
هزینه ثابت ندارد و وابسته به:
موقعیت و کاربری ملک (مسکونی/تجاری).
متراژ و تعداد طبقات.
تخلفات احتمالی و میزان جریمه ماده ۱۰۰.
پایان کار ساختمان‌های قدیمی
در این نوع ساختمان ها سه حالت رایج وجود دارد:
اگر دارای پایان کار قدیمی باشد، فقط تمدید می‌شود.
پایان کار قدیمی + تغییرات غیرمجاز ، ارجاع به کمیسیون ماده ۱۰۰ (جریمه یا تخریب).
فاقد هرگونه پایان کار، الزام به تشکیل پرونده از ابتدا و طی مراحل قانونی.
مدت اعتبار پایان کار
قبل از ۱۳۴۹: دائمی.
۱۳۴۹ تا ۱۳۸۱: یک‌ساله.
از ۱۳۸۱ تاکنون: دائمی، مگر در صورت تخلف جدید.
صدور المثنی پایان کار
در صورت مفقود یا مخدوش شدن، امکان دریافت المثنی از شهرداری وجود دارد. کارشناسان شهرداری پس از بازدید و تطابق ملک، گواهی جدید صادر می‌کنند.
قانون شهر:
گواهی پایان کار سندی حیاتی در ساخت‌وساز است. بدون آن:
سند رسمی صادر نمی‌شود.
انشعابات شهری وصل نمی‌شود.
معامله در دفاتر اسناد رسمی امکان‌پذیر نیست.
بنابراین مالکان و سازندگان باید مراحل قانونی را با دقت طی کرده و از مشورت با کارشناسان مجرب ساختمانی و وکلای متخصص در حوزه املاک استفاده کنند تا دچار تأخیر و هزینه‌های اضافی نشوند.
